Ruch korporacyjny we współczesnej Polsce

Próba odrodzenia (część 4)

Ciekawa jest sprawa z najstarszą spośród obecnie istniejących (założona w 1879 r.) korporacji, z 'Arkonią’, ponieważ ona właściwie nigdy nie zaprzestała swojej działalności. Po wojnie w Londynie działało legalnie Stowarzyszenie Filistrów 'Arkonii’, a korporanci mieszkający w Polsce nie zaprzestali kontaktów, głównie jednak na stopie przyjacielskiej i towarzyskiej, w nieco mniejszej mierze – organizacyjnej. Impulsem dla odrodzenia 'Arkonii’ stał się komersz z okazji 100-lecia korporacji w 1979 r., na który przybyło wielu Arkonów wraz z rodzinami. W 1980 r. trzej potomkowie przedwojennych korporantów wystąpili z inicjatywą kontynuowania działalności 'Arkonii’ wśród powojennego pokolenia. Filistrzy zgodzili się mając nadzieję, że staną się oni pomostem, poprzez który w przyszłości mogliby przekazać młodzieży studenckiej ideały i tradycje arkońskie. Nowi członkowie z uwagi na fakt, że nie byli już studentami, stawali się od razu filistrami. Ta działalność była prowadzona pod maską 'Rodziny Arkońskiej’, aby nie narażać się na represje ze strony milicji. W sumie w tatach 1982-96 przyjęto w ten sposób do 'Arkonii’ 28 osób.(34)

W maju 1990 roku zarejestrowano oficjalnie Stowarzyszenie 'Arkonia’. W 1992 r. został przyjęty pierwszy po wojnie cetus złożony ze studentów uczelni warszawskich. W 1995 r. został zarejestrowany Związek Filistrów 'Arkonii’, a Stowarzyszenie 'Arkonia’ stało się organizacją młodzieżową, przekształconą w 1996 roku w korporację akademicką, która została sądownie zarejestrowana.(35) W ten sposób nastąpiła reaktywacja kolejnej warszawskiej korporacji. Obecnie liczy ona 6 filistrów i 28 członków czynnych. Jej prezesem jest W. Dziomdziora, a kwatera mieści się przy ul. Górnośląskiej 7.

W swoim statucie korporacja 'Arkonia’ określa następująco swe cele: wzajemne oddziaływanie koleżeńskie zmierzające do kształcenia i doskonalenia charakteru i umysłu oraz wyrobienia obywatelskiego, przestrzeganie wśród członków postępowania zgodnego z patriotycznymi i etycznymi zasadami, pomoc koleżeńska i podtrzymywanie ścisłych stosunków towarzyskich.(36) Członkowie 'Arkonii’ dzielą się na rzeczywistych (barwiarze) i kandydatów (fuksy). Zostać kandydatem może zostać każdy Polak – student uczelni warszawskiej, który złożył podanie, został wprowadzony przez 3 członków i przyjęty większością 2/3 głosów przez Koło. Członkiem rzeczywistym może zostać kandydat zaproponowany przez 5 członków i przyjęty większością 2/3 głosów. Członkom nie wolno należeć do partii i organizacji politycznych oraz organizacji politycznych kierowanych przez partie.(37)

Organami 'Arkonii’ są Koło (walne zgromadzenie), Prezydium (zarząd), Komisja Rewizyjna i Wydział Sądowy. Koło jest najwyższą władzą stowarzyszenia. Tworzą je wszyscy barwiarze. Do jego kompetencji należą: wybór członków innych władz, przyjmowanie członków, podejmowanie uchwał i uchwalanie deklaracji ideowej. Prezydium składa się z 4 lub 5 członków: prezesa, 1 lub 2 wiceprezesów, sekretarza i skarbnika. Do jego kompetencji należy ogólne kierownictwo sprawami stowarzyszenia. Komisja Rewizyjna (3 osoby) kontroluje działalność władz korporacji. Wydział Sądowy (4 osoby) rozpatruje sprawy wynikłe między korporantami oraz kontroluje przestrzeganie statutu przez członków.(38)

W swojej deklaracji ideowej 'Arkonia’ określa zasady, którymi powinien kierować się jej członek. Stwierdzono w niej, że Arkon wartości moralne kultury chrześcijańskiej przyjmuje jako drogowskaz swojego postępowania oraz jest wolny od niechęci i uprzedzeń w stosunku do ludzi innych narodów i religii. Podkreśla się rolę rzetelnej pracy zawodowej i społecznej, traktując ją jako wartość i obowiązek. Za naczelne zadanie uznaje się miłość i poświęcenie dla ojczyzny. Za ważny obowiązek uważa się zdobycie wyższego wykształcenia i stałe doskonalenie zdobytej wiedzy. Dużą wagę w deklaracji ideowej poświęca się kultywowaniu przyjaźni i więzów koleżeństwa między członkami korporacji wszystkich pokoleń. Szczęście i trwałość rodziny uważa się za podstawę pomyślności narodu.(39) Sprawy korporacyjnego wychowania reguluje szczegółowo 'Program wychowania arkońskiego z komentarzem’.(40)

Najmłodszą warszawską korporacją jest 'Coronia’, reaktywowana 21.12.1996 roku. Jest to specyficzna korporacja, bo chce ona być korporacją Wydziału Weterynaryjnego SGGW, to znaczy ograniczyć się w naborze członków do studentów weterynarii, tak jak było to przed wojną. Początki współczesnej 'Coronii’ wiążą się z akcją inwentaryzacji nagrobków polskich lekarzy weterynarii prowadzoną z inicjatywy m.in. filistra 'Coronii’ K. Rozwadowskiego. Wtedy to grupka studentów weterynarii zapoznała się z ideą korporacyjną Jednak decydujący był wykład K. Rozwadowskiego, do którego wygłoszenia został zaproszony w ramach wykładu z 'Historii weterynarii’. Wówczas szerzej przedstawił historię korporacji 'Coronia’. Wtedy to na wiosnę 1996 r. grupa 7 studentów weterynarii II roku postanowiła skontaktować się z filistrem, gdyż stwierdzili, że sama nauka to zbyt mało, że chcą czegoś więcej. Filister Rozwadowski, któremu bardzo leżała na sercu reaktywacja 'Coronii’, z radością postanowił pomóc. Rozpoczęto szkolenia w domu studenckim przy ul. Grenadierów. Jesienią 6 osób na kwaterze 'Sarmacji’ zdało egzamin barwiarski, a barwy otrzymali 21.12.1996 r. na komerszu reaktywacyjnym, który odbył się w lokalu Stowarzyszenia Weterynarzy Polskich.(41)

Swoją działalność 'Coronia’ prowadzi przede wszystkim na własnej uczelni. Zorganizowała połowinki dla swojego roku, a jej członkowie aktywnie działają w Kole Medyków Weterynarii. Korporacja stara się aktywnie tworzyć życie kulturalne. Przeprowadziła wieczorek poetycki z prof. anatomii F. Kobryńczukiem, a w planie ma wystawę zdjęć fotograficznych i rysunków. 'Coronia’ unika działań politycznych, choć przekonania jej członków są bez wątpienia prawicowe i konserwatywne, o czym mogą świadczyć tematy wykładów przeprowadzonych w ramach działań wychowawczych: 'Udział lotników polskich w bitwie o Anglię’, 'Miejsce rodziny we współczesnym społeczeństwie’, 'Prawda jako wartość uniwersalna’. Jako swą deklarację ideową przyjęli deklarację ZPKA z 1921 roku, z wyjątkiem stwierdzenia o ’obcych żywiołach zagrażających narodowi’. Korporacja nie stosuje też wymagań co do wyznania, jakkolwiek utrzymuje bliskie stosunki z ks. T. Gorzełko z kościoła św. Anny.(42)

Korporacja 'Coronia’ nie jest zarejestrowana sądownie, gdyż ma zbyt mało członków – 9 (6 barwiarzy i 3 fuksów). W chwili obecnej trwają prace nad rejestracją w formie stowarzyszenia zwykłego oraz nad rejestracją na SGGW, aby móc legalnie działać i otrzymywać pomoc ze strony uczelni. 'Coronia’ w swej działalności posługuje się tymczasowym regulaminem, zgodnie z którym najwyższą władzą jest Koło, czyli zebranie wszystkich członków korporacji. Bieżącą pracą korporacji kieruje Prezydium złożone z prezesa, sekretarza i oldermana. Prezesem korporacji jest A. Olszewski.(43)

PRZYPISY:

34. 'Biuletyn Arkoński’, październik 1998 r., nr 33, s. 1269-1271.

35. Ibidem, s.1271.

36. Korporacja Akademicka 'Arkonia’ – Statut Stowarzyszenia, zarejestrowany w 1996 roku, w posiadaniu autora, art.4.

37. Ibidem, art. 7-10.

38. Ibidem, art. 17-28.

39. Deklaracja ideowa 'Arkonii’ uchwalona 1.10.1998 roku, w posiadaniu autora.

40. 'Program wychowania arkońskiego z komentarzem’ uchwalony 1.10.1998 roku, w posiadaniu autora.

41. Relacja udzielona autorowi przez A. Olszewskiego (prezesa korporacji) 15.11.1998 roku.

42. Ibidem.

43. Ibidem.