Pierwszym przewodniczącym RN został syn adwokata Ligi AF, Marie de Roux13 – Louis-Olivier hrabia de Roux (1915-1962), a sekretarzem generalnym dawny „kamelot” – Pierre Juhel (1929-1980). Do „dyrektoriatu” /Comité Directeur/ weszli: H. Boegner, G. Calzant, Guy Coutant, Pierre Debray (redaktor „L`Ordre Français”), Georges Gaudy, R. Havard de la Montagne, Yves Lemaignen i Jacques Perret. Podobnie jak „historyczna” AF, Restauration Nationale obrosła stowarzyszeniami celowymi o zróżnicowanym charakterze, z których jedne (młodzieżowe, kobiece, Instytut Polityki Narodowej etc.) były do niej afiliowane bezpośrednio, drugie zaś łączyło tylko pokrewieństwo ideowe. Spośród tych drugich warto wymienić Stowarzyszenie Zawodowe Prasy Monarchistycznej i Katolickiej /L`Association professionelle de la Presse monarchique et catholique/ oraz Le Souvenir Royaliste Historique, któremu przewodniczył historyk prawa dynastycznego Guy Coutant de Saisseval, a w którym aż roiło się od historycznych nazwisk, sięgających czasów wandejskiej i bretońskiej „szuanerii”, lub legitymizmu epoki Restauracji i Monarchii Lipcowej, jak: P. Berryer, płk. de Cadoudal, markiz d`Elbée, diuk de Luynes, markiz de Lur-Saluces i in. Rozwijała się również zbliżona do RN prasa monarchistyczna, z której najpoważniejszymi tytułami były: redagowany przez Jean-Marca Dufay miesięcznik studentów RN „Amitiés Françaises Universitaires”, miesięcznik „L`Ordre Français” i „Les Libertés Françaises” założone w 1956 roku przez F. Daudeta14. Mocną pozycję wyrobił sobie – zwłaszcza od czasu (listopad 1954), kiedy redaktorem naczelnym został baron Alfred Fabre-Luce (1899-1983) – założony jeszcze w styczniu 1951 roku, żywo redagowany i bardzo bojowy (również antygaullistowski) „tygodnik opozycji narodowej” – „Rivarol”15. Pismo to jednak, chociaż założone przez ludzi wywodzących się ze szkoły Maurrasa, nie było monarchistyczne, a jego redaktorami i współpracownikami byli również nacjonaliści innych „obediencji”, w tym (jak Fabre-Luce i Lucien Rebatet) „postfaszyści”.
Okrzepnięcie ruchu – jak to często bywa – przyniosło jednak także „kryzys wzrostu”, a konkretnie pierwszą po wojnie „secesję”. Tym razem „dysydentem” okazał się filozof, powieściopisarz i publicysta Pierre Boutang (ur. 1916), będący już od dawna jedną z najważniejszych postaci tej szkoły politycznej; przed wojną redaktor pisma „L’Étudiant Français”, po zawieszeniu broni szef gabinetu ministra spraw wewnętrznych w rządzie Pétaina i redaktor lyońskiej „L`Action Française” (jednak, w odróżnieniu od innych członków zespołu, po wkroczeniu Niemców do strefy „wolnej” zaniechał działalności jawnej i związał się z Ruchem Oporu). Podczas procesu Maurrasa tłumaczył, z aluzyjnymi komentarzami, platońską Obronę Sokratesa, unaoczniając ciągłość nienawiści demokracji do filozofów, oskarżanych przez nią o „nie uznawanie bogów państwowych” i „demoralizowanie młodzieży”. Tuż po wojnie redagował również nielegalną „La Derničre Lanterne”16, gdzie podjął walkę z terroryzmem intelektualnym pisarzy komunistycznych (Aragon) i komunizujących egzystencjalistów (Sartre, Nizan)17. Napisał w tym okresie studium Polityka rozważana jako troska /La politique considérée comme souci, 1948/ i ceniony esej filozoficzny Pszczoły Delfickie /Les Abeilles de Delphes, 1952, 1991[2]/.
Historia „dysydencji” Boutanga zaczyna się w listopadzie 1954 roku, kiedy opuścił on redakcję „Aspects…”, aby w październiku 1955 założyć tygodnik „La Nation Française”, a wokół niego – Cercles de la Nation française, zarówno w Paryżu, jak na prowincji18. Na łamach tego pisma głosił program rewizji dziedzictwa maurrasowskiego, polegającej na odżegnaniu się od antysemityzmu, antyprotestantyzmu i antymasonizmu, a pozytywnie na zbliżeniu do generała de Gaulle’a19; podkreślał jednak, że pozostaje nieprzejednanym wrogiem systemu i ducha demokratycznego20. Powołując się na maurrasowską metodę „empiryzmu organizacyjnego”21, Boutang uznał, że tylko de Gaulle ma realną szansę (i polityczną wolę) obalenia systemu demokratyczno-parlamentarnego IV Republiki. Kiedy zaś to stało się ciałem, ogłosił nowe ralliement („przyłączenie”) narodowych monarchistów do V Republiki22. W uzasadnieniu tego posunięcia twierdził, że swoją polityką obrony niezawisłości i mocarstwowości Francji de Gaulle dowiódł, iż jest najautentyczniejszym spadkobiercą maurrasowskiej doktryny nacjonalizmu integralnego, zaś system konstytucyjny V Republiki stanowi najlepszą z możliwych – w istniejących realiach społecznych – formę jedynowładztwa; zachowując „literę” republikanizmu, esencjonalnie jest monarchistyczny. Należy zatem, twierdził Boutang, myśleć nie: „król contra republika”, lecz „król i republika”. Teza ta zyskała również „autoryzację” hr. Paryża.
Do początku lat 60. zarówno tygodnik jak koła rozwijały się bardzo dobrze; w ekipie „La Nation Française” znaleźli się tak renomowani publicyści, jak Michel Vivier, Roland Laudenbach, oraz historycy Raoul Girardet (ur. 1907)23 i Philippe Aričs (1914-1984), a współpracowali systematycznie: H. Massis, R. Gillouin, Daniel Halévy, G. Marcel, L. Salleron, P. Sérant, F. Bacconnier, J. Ploncard d`Assac, socjolog24 (ideowo gaullista par excellence) – Jules Monnerot, M. de Saint-Pierre, A. Figuéras, prozaicy z grupy „huzarów”. Poważny kryzys zaufania wywołało jednak porzucenie przez de Gaulle’a sprawy Algierii Francuskiej. Girardet i Laudenbach opuścili „La Nation française”, aby założyć „L’Esprit public”, który został półoficjalnym organem OAS. Pozostał wprawdzie Aričs, a przybyli hr. de Saint-Robert i Gabriel Matzneff, ale pismo zaczęło podupadać, i w końcu zniknęło w 1967 roku. Sam zaś Boutang (którego studenci AF bronili przed atakami goszystowskich chuliganów na Sorbonie) powrócił w maju 1968 roku do RN, lecz przestał zajmować się czynną polityką. W 1977 roku otrzymał katedrę ontologii i metafizyki na Université Paris-IV.
Odtąd uprawiał już jedynie rojalizm metapolityczny, który znamionuje wyraźny akcent położony na spirytualistyczny wymiar monarchii: to sakra religijna czyniła sukcesorów tronu prawdziwymi królami, zaś dzięki nim Francja stała się chrześcijańska. Zaletą monarchii jest także zdolność harmonijnego łączenia „uniwersaliów” z substancjalnym konkretem; w tym ustroju jednostka może najlepiej zaktualizować całą potencję swojego człowieczeństwa, dzięki umieszczeniu w sieci organicznych relacji międzyosobowych. Oprócz swego opus magnum – Ontologii Tajemnicy /L`Ontologie du secret, t. I-III, 1973-1989/ napisał Boutang monografie La Fontaine`a /La Fontaine politique, 1981/, Maurrasa /Maurras, la destinée el l`uvre, 1984/, Blake’a /William Blake manichéen et visionnaire, 1990/ i Karin Pozzi /La différence, 1991/; Sztukę poetycką /L`art poetique, 1988/, wreszcie cztery powieści, w tym inspirowany Dantem Czyściec /Le Purgatoire, 1976/.
Przypisy:
13 Zob. szkic Kameloci Króla .
14 W połowie lat 50. zaczęły także ukazywać się, z inicjatywy G. Calzanta, „Cahiers de Charles Maurras”, które publikowały zarówno inedita, jak studia poświęcone myśli mistrza AF.
15 Wymowny jest sam tytuł będący nazwiskiem znakomitego pamflecisty kontrrewolucyjnego, Antoine de Rivarol (1753-1801), którego nazywa się często – z racji błyskotliwości i ciętości języka – „Wolterem prawicy”.
16 Współredaktorami „Ostatniej Latarni” byli: prozaik Antoine Blondin i dziennikarz katolicki François Brigneau (vel Julien Guernec).
17 Zob. P. Boutang, Sartre est-il un possédé?, Paris 1950, a także wspomnienie tych „czasów heroicznych” w: Entretiens avec Pierre Boutang, „Réaction” 1991 nr 3, ss. 83-90.
18 Odnotujmy, że w jednym z cercles stałym mówcą był, mało wtedy jeszcze znany, deputowany Jean-Marie Le Pen.
19 Można ów krok porównać do propiłsudczykowskich secesji z Obozu Narodowego w latach 30.
20 Cyt. za: E. S., Les Cercles de la Nation Française, [w:] H. Coston (red.), op. cit., s. 40.
21 Na temat l`empirisme organisateur zob. szkic Kameloci Króla.
22 Przez analogię do ralliement XIX-wiecznych rojalistów-katolików z A. de Munem i J. Piou do III Republiki po alokucji papieża Leona XIII Au milieu des sollicitudes z 1892 roku.
23 Zob. tegoż: Le nationalisme française 1871-1914 (1970[2]).
24 Zob. zwłaszcza jego wciąż niezastąpioną La sociologie du communisme (1949).